W 2011 roku produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 4632 szt. To o 464 szt. więcej niż przed rokiem (+11,13%) informuje JMK Analizy Rynku Transportowego (JMK).
Wzrost zawdzięczamy zarówno wyższej sprzedaży autobusów w Polsce, jak i rosnącemu eksportowi. W 2011 r. odnotowaliśmy 28% wzrost sprzedaży nowych autobusów w Polsce. Łącznie krajowi przewoźnicy zakupili 1377 autobusów (+305 r/r). Dodatkowo fabryki zlokalizowane w Polsce wyeksportowały łącznie 3674 autobusy, czyli o 289 więcej niż rok wcześniej (+8,53). W tej sytuacji produkcja autobusów wzrosła do poziomu 4632 szt. (+11,13%). Warto pamiętać, że cały 2010 r. charakteryzował się niższym poziomem produkcji. Wówczas fabryki w Polsce opuściło łącznie 4168 autobusów – o 488 egz. mniej niż rok wcześniej (-10,48%).
Cały czas zdecydowanym liderem w Polsce jest MAN, który w 2011 r. wyprodukował 1 565 autobusów, czyli o 299 szt. (+23,59%) więcej niż rok wcześniej oraz 650 podwozi. To oznacza, że zeszłoroczny czas dekoniunktury dla niemieckiego producenta definitywnie minął. Firma wykorzystała go m.in. na intensywną modernizację. Wdrożono m.in. projekt 888, czyli montaż w ciągu jednej zmiany 8 jednostek w 8 godzin przy 80 autobusach znajdujących się w toku produkcyjnym. Aktualnie zakłady MAN Bus osiągnęły poziom produkcji 200 autobusów/miesiąc (10 dziennie). Kolejnym ważnym elementem rozwoju sieci MAN w Polsce było uruchomienie w sierpniu br. seryjnej produkcji szkieletów autokarów Neoplan Cityliner i Starliner. W Starachowicach korpusy są zabezpieczane poprzez kataferetyczne malowanie zanurzeniowe, a następnie eksportowane do niemieckiej fabryki MAN w Plauen. Tam następuje montaż elementów wyposażenia. Codziennie do Niemiec jest wysyłanych od 2 do 3 korpusów. To ważna gałąź produkcyjnej aktywności fabryki w Starachowicach, która może w przyszłości – w oparciu o współpracę z Plauen – spowodować dalszy rozwój zakładu, a tym samym wzmocnić jego rangę w systemie MAN. Spośród wszystkich wyprodukowanych przez MAN autobusów w 2011 r. do polskich klientów trafiło 67 szt. (4,27%)
Drugie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajął Solaris Bus & Coach, oisze JMK. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 1 140 autobusów (+118 szt.; +11,54%) oraz 65 trolejbusów (-33 szt. /-33,67%). Pod koniec roku na liniach produkcyjnych dominowały głównie pojazdy przeznaczone dla polskich klientów (m.in. z Warszawy, Białegostoku ) oraz niemieckich (m.in. Frankfurt, Fulda i Bochum), duńskich (m.in. Kopenhaga i Aarhus) i norweskich (Unibus Oslo). Solaris sprzedał także swoje autobusy do Serbii i Rumunii (Oradea), co po zeszłorocznych dostawach trolejbusów dla Bułgarii i strategicznej wygranej przetargu w Ostrawie oznacza wzrost aktywności w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej. Spośród wszystkich wyprodukowanych autobusów w 2011 r. do polskich klientów trafiło 491 szt. (43,07%).
W zakresie rozbudowy infrastruktury, Solaris już wykorzystuje dodatkowe moce produkcyjne wybudowanej w zeszłym roku drugiej spawalni konstrukcji stalowych w Środzie Wlkp. Powstają tam zarówno części autobusowe, jak i korpusy tramwajów. Producent prowadzi także prace nad pierwszym polskim autobusem elektrycznym, który miał swoją premierę na wrześniowych targach w Kielcach. Ten program jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Innowacyjna Gospodarka, a jego całkowity koszt wyniesie 9 419 890 zł. Coraz bliżej realizacji są także plany budowy konstrukcji lekkich w Bolechowie.
Aktualna paleta produktów Solarisa to autobusy miejskie Solaris Urbino w wersji o długościach: 8,6/8,9/10/12/15/18 metrów, trolejbusy Solaris Trollino o długości 12/15/18 metrów i międzymiastowy InterUrbino. Pojazdy dostępne są zarówno w wersji niskowejściowej jak i niskopodłogowej. W ofercie są trzy pojazdy z równoległym systemem hybrydowym: Allison, Eaton i Voith oraz autobus z szeregowym układem hybrydowym Vossloh Kiepe. Podpoznański producent rozpoczął swoją sprzedaż eksportową w 2000 r. od dostawy 7 szt. autobusów do Niemiec i Czech. Dzisiaj Solaris obecny jest w 23 państwach, w tym w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, dokąd w 2007 r. zostało dostarczonych 225 autobusów. Roczna produkcja Solarisa to obecnie blisko 1200 pojazdów. Przychody firmy od roku 2000 urosły o 600% i w 2010 r. wyniosły 325 mln euro.
Trzecie miejsce wśród producentów działających w Polsce zajęło ww 2011 r. Volvo, wytwarzając łącznie 922 autobusy, czyli o 67 szt. więcej niż przed rokiem (+7,83%). Wśród nich najwięcej konstrukcji międzymiastowych z serii 8700, gdzie mimo to firma zanotowała w ub.r. spadek produkcji (-24,57%). To efekt zeszłorocznych, bardzo wysokich zamówień na tego typu konstrukcje z Norwegii. W tym roku ich zabrakło. Co jednak ważne, w tej kategorii zostały wyprodukowane pierwsze w Polsce autobusy nowej generacji – Volvo 8900, przypomina JMK. Jego konstrukcja w znacznej mierze jest oparta na aluminium i tworzywach sztucznych, co wymaga reorganizacji całej linii produkcyjnej.
Inny strategiczny segment w ofercie zakładu to pojazdy turystyczne z rodziny 9500/9700/9900, gdzie osiągnięto 62% wzrost. Na takie wyniki wpłynęła zarówno powracająca koniunktura na autokary na europejskim rynku, jak i nowa propozycja Volvo. Wdrożony do produkcji w 2011 roku ekonomiczniejszy model 9500 jest teraz najczęściej wytwarzanym autokarem dwuosiowym we Wrocławiu.
Co do miejskich autobusów z rodziny 7700 w 2011 r. Volvo uzyskało wzrost 60,34%. W tym okresie powstawały we Wrocławiu głównie autobusy hybrydowe (najwięcej dla Norwegii, Holandii, Hiszpanii i Szwajcarii) oraz gazowe przegubowce na rynek skandynawski. Start seryjnej produkcji autobusów hybrydowych Volvo 7705 Hybrid odbył się we Wrocławiu w maju 2010 r., a do tej pory bramy zakładu opuściło ponad 110 takich pojazdów. W drugiej połowie roku wrocławski zakład wyprodukował także prototypowy autobus miejski nowej generacji 7900, który swoją światową premierę będzie miał na targach w Kortrijk. W 2011 r. na sumę 922 nowych autobusów Volvo z w Wrocławia, tylko 4 szt. trafiły do polskich przewoźników (0,43%).
Czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W 2011 r. szwedzka firma zmontowała 500 pojazdów – o 158 szt. mniej niż rok wcześniej (-24,01%). To efekt m.in. braku większych zamówień na piętrowe autobusy miejskie z Wlk. Brytanii, które do tej pory były jednym z filarów produkcji zakładu. Dopiero w III kwartale firma ponownie wysłała pierwsze partie piętrowych OmniCity na Wyspy. Słupska fabryka korzystała w minionym roku z inwestycji w zakresie infrastruktury dokonanych jeszcze w poprzednim okresie (14 września 2010 r. ruszyła nowa linia produkcyjna). Zdaniem przedstawicieli Scanii przy tym samym poziomie zatrudnienia (obecnie 700 osób) możliwy jest dalszy wzrost produkcji nawet o kilkaset sztuk rocznie. W przypadku zaangażowania do pracy kolejnej zmiany, maksymalne moce produkcyjne przebudowanej linii wynoszą wg kierownictwa fabryki do 3000 pojazdów rocznie. Aktualnie po reorganizacji pracy mury fabryki opuszcza do 4 gotowych pojazdów dziennie, a jednocześnie może być montowanych 26 autobusów. Zakład w Słupsku posiada zdywersyfikowaną ofertę produkcyjną – wytwarza zarówno autobusy zasilane etanolem (w tym także wersje przegubowe i trzyosiowe), jak i realizuje kontrakty na dostawę pojazdów zasilanych CNG. Co ważne – z roku na rok zwiększa się udział autobusów przeznaczonych na polski rynek. W 2010 r. producent przekazał polskim klientom 22 autobusy (dla MZK Słupsk i PKM Sosnowiec), a w 2011 roku 30. kolejnych pojazdów – m.in. dla Łomży, Gliwic, Słupska i Koszalina.
Pozostałych producentów autobusów w Polsce od pierwszej czwórki dzieli dość spora różnica. Na piątej pozycji znajduje się Kapena z wynikiem 172. wyprodukowanych autobusów, potem jest Autosan, CMS, Solbus i AMZ.
