Świat idzie do przodu, a współczesne maszyny i urządzenia coraz częściej są sterowane za pomocą komputerów i systemów informatycznych. Wciąż jednak pozostają rozwiązaniami mechanicznymi, a podstawę ich naprawy stanowią „klasyczne” narzędzia i mierniki.
Sam wybór odpowiedniego narzędzia do pracy to nie wszystko – aby mogło ono wydajnie służyć, a przy tym zapewniać odpowiednie bezpieczeństwo pracy, narzędzia muszą być w odpowiedni sposób przechowywane. Jak zatem przechować narzędzia, by zapewnić im przy okazji długą i wydajną pracę? Podstawowym zadaniem szafy na narzędzia jest utrzymanie porządku. Wykonywanie jakichkolwiek prac związane jest zwykle z koniecznością używania wielu narzędzi w krótkim odstępie czasu – co wymaga takiej organizacji systemu ich przechowywania, by dostępne były na wyciągnięcie ręki. Z drugiej strony, skrzynka powinna zapewniać pełną mobilność zestawu narzędzi – dając możliwość przemieszczania na terenie zakładu czy stanowiska pracy. Efektem realizacji takich właśnie potrzeb jest pojawienie się skrzynki niezwykle funkcjonalnej: bo zarówno pojemnej i łatwej w obsłudze, jak i w pełni mobilnej.
Skrzynki na narzędzia
Skrzynki na narzędzia można kupić już za kilkadziesiąt złotych. Są to podstawowe skrzynki niedużej wielkości, będące rozwiązaniami przenośnymi. Taka skrzynka kryć może dodatkowe organizery czy piankowe wkładki – służące zabezpieczeniu zawartości. Organizery to zabudowane niewielkie pojemniki, ułatwiające przechowywanie drobnych elementów – gwoździ, śrub czy nakrętek. Mogą być umieszczone zarówno na zewnątrz (wbudowane w pokrywę), jak i wewnątrz skrzynki. To drugie rozwiązanie jest bezpieczniejsze – nie ma ryzyka, że podczas transportu zahaczymy o coś skrzynką i z otwartego organizera wysypie się cała zawartość. Przenośna skrzynka na narzędzia powinna mieć solidne metalowe zaczepy, a nie charakterystyczne dla tanich wyrobów plastikowe zamknięcia. Rozmiary skrzynek oznaczane są w calach – proste konstrukcje 16-calowe mają wymiary około 40x20x20 cm. Skrzynki wykonywane są zwykle z wysokoudarowego polipropylenu, mają także wyjmowaną tackę na dodatkowe akcesoria. Te większe rozmiarowo wyposażane są często w różne dodatkowe, przydatne przy określonych zadaniach funkcje. I tak na przykład skrzynka firmy Stanley model Pro w rozmiarze 20″ ma dodatkowo zintegrowaną szczelinę, w której oprzeć można obrabiane kawałki plastikowych czy miedzianych rurek (podczas przycinania). Dodatkowo wieko ma kształt plastra miodu – może zatem być wykorzystywane jako stopień czy podnóżek, a konstrukcja wieka eliminuje możliwość poślizgnięcia się. W większych skrzynkach (np. 26″) oferowane są także ucha umożliwiające założenie kłódek na zaczepy, same zaczepy zaś są metalowe i powlekane niklem – nie tylko solidne, ale i proste w obsłudze. Dodatkowym bajerem może być też uchwyt na 60-centymetrową poziomnicę wbudowany w wieko skrzynki – umożliwiając bezpieczny przewóz i przechowywanie poziomnicy bezpośrednio z zestawem narzędzi. Ciekawostką jest 25-calowa skrzynka Stanley Shockmaster – wyposażona w cztery nóżki z amortyzatorami – na narzędzia i akcesoria szczególnie wrażliwe na warunki transportowania. Do najcięższych zastosowań przystosowane są skrzynki wykonywane z metalu – na przykład ze stali nierdzewnej. Metalowe skrzynki mogą być lakierowane, mają ponadto metalowe zamknięcia i zaokrąglone narożniki. Pozostałe elementy tego typu produktów są wykonane z wysokoudarowego polipropylenu.
Organizery narzędzi
Sama skrzynka na narzędzia to jednak nie wszystko. Choć wiele modeli ma wbudowane organizery do przechowywania drobnych przedmiotów, ich pojemność jest jednak zwykle mocno ograniczona – wszak są wyłącznie dodatkiem do skrzynki. Na rynku obok skrzynek oferowana jest zatem cała paleta rozwiązań pomocniczych, wśród których sporą część stanowią właśnie organizery. Samodzielny organizer w porównaniu z takim, który jest wbudowany w skrzynkę narzędziową, będzie rozwiązaniem dużo bardziej funkcjonalnym. Skrzynki mają zwykle po dwie szufladki bądź pojemniki na drobiazgi, zewnętrzny organizer będzie miał ich o wiele więcej.
Jak coś jest do wszystkiego… to jest do niczego. Stare porzekadło sprawdza się w przypadku systemów przechowywania narzędzi. Warto zatem obok standardowej skrzynki na najpotrzebniejsze narzędzia zainwestować w organizer. Dostępność śrub i nakrętek „od ręki” skróci czas ich poszukiwania, a w przypadku pracy z różnymi ich rodzajami oznaczać może znaczne przyspieszenie wykonywanych zadań (gdyż nie będzie konieczne każdorazowe poszukiwanie konkretnego elementu w dużym pudle. Organizery mogą mieć dwojaki charakter. Jedną grupę tego typu produktów stanowią przeznaczone do mocowania w ścianie (czyli stacjonarne). Sprawdzają się wszędzie tam, gdzie warsztat pracy nie przemieszcza się lub gromadzonych elementów jest tak wiele, że niemożliwe byłoby ich przenoszenie. Drugą grupę urządzeń stanowią produkty mobilne – a więc takie, które można przenosić. Charakteryzują się one mocniejszymi zamknięciami, bardziej wytrzymałą konstrukcją (zwykle z tworzywa wzmacnianego aluminium), a dodatkowy pas nośny ułatwia transport.
Torby na narzędzia, pasy narzędziowe
Nie zawsze zabranie ze sobą skrzynki narzędziowej jest możliwe, często oznacza dla pracownika pewien dyskomfort. Rozwiązaniem mogą być torby na narzędzia – wyglądem i komfortem eksploatacji nierzadko nieodbiegające od zwykłych toreb „biurowych”. Wśród toreb na narzędzia i akcesoria wydzielana jest czasami grupa toreb monterskich, których cechą charakterystyczną jest specjalna przegródka do przechowywania dokumentów związanych z prowadzonymi pracami. Torby monterskie mogą być wykonane z nylonu – a podstawa i niektóre elementy są wówczas wzmacniane plastikiem. Dodatkowe wzmocnienia mają przedłużyć żywotność torby i uczynić jej konstrukcję solidniejszą. Część toreb na narzędzia wykonywana jest ze skaju, usztywnionego odpowiednio grubą (np. 2400 g/m2) tekturą. Taka konstrukcja jest wówczas zszywana i dodatkowo połączona nitami. Torbę zamknąć można za pomocą skórzanych pasków i sprzączki, przenosić, wykorzystując pas nośny (który może być przymocowany na stałe). Osobną grupę produktów stanowią torby otwarte. Jak sama nazwa wskazuje, nie mają one górnej pokrywy – dając możliwość transportu także narzędzi o nieco większych gabarytach (które w zamykanej torbie mogłyby się nie zmieścić). Minusem takich rozwiązań jest wyższe ryzyko uszkodzenia narzędzi związane z ich większym narażeniem na wpływ czynników zewnętrznych. Tego typu torby mają zwykle dodatkowe kieszenie na mniejsze narzędzia – by pomimo otwartej konstrukcji zapewnić możliwość sprawnego zorganizowania warsztatu pracy. W torbach przydają się także dodatkowe kieszenie – usprawniające utrzymanie porządku w narzędziach o niedużych gabarytach. Takie narzędzia są wówczas umieszczane w odpowiednich miejscach, a wiązania zabezpieczają je przed wypadaniem. Uzupełnieniem zestawu montera może być również dodatkowy pas z kieszeniami (takie produkuje m.in. Yato) – przeznaczony do przenoszenia przy sobie najpotrzebniejszych narzędzi i akcesoriów – umożliwiając usprawnianie organizacji pracy i podręcznego warsztatu. Pas przydaje się wszędzie tam, gdzie przenoszenie skrzynki z narzędziami byłoby kłopotliwe – zatem przede wszystkim przy pracach na drabinie, na rusztowaniach, czy nawet na płaskim terenie – ale o dużej powierzchni. Obok uchwytów na narzędzia pasy mają zwykle dodatkowe sakwy – na elementy najdrobniejsze.
Wózki na narzędzia
W przypadku większych warsztatów skrzynki i torby na narzędzia okazują się być rozwiązaniami niewystarczającymi. W takich miejscach liczba narzędzi potrzebnych do wykonywania zróżnicowanych prac i elementów gromadzonych w organizerach jest tak duża, że żadna skrzynka by ich nie pomieściła. Rozwiązaniem okazują się być wówczas wszelkiego rodzaju wózki, mające charakter dużej skrzyni na narzędzia. Takie rozwiązania sprawdzają się wszędzie tam, gdzie specyfika pracy wymusza zastosowanie dużej liczby narzędzi i zapewnienia im mobilności – na przykład w warsztatach samochodowych. Wózki na narzędzia składają się zwykle z kilku podstawowych elementów: skrzynki na narzędzia, szuflad, mocowań dla narzędzi lub akcesoriów i dodatkowych udogodnień. Całość może być podzielona na segmenty – przeznaczone osobno do magazynowania narzędzi, dodatkowego wyposażenia czy drobnych części zamiennych. Górna warstwa wózka może mieć charakter rozkładanych półek – dodatkowo zwiększając funkcjonalność i dostępność umieszczonych na nim elementów. Odpowiednią mobilność całości zapewniają kółka i specjalna rączka – służąca do przeciągania wózka.
Autor: Marcin Jurczak
