Systemy iskrobezpieczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem

Stosowanie elektryczności w przestrzeniach potencjalnie zagrożonych wybuchem od lat stanowi nie lada problem. Sprzęt elektryczny może wytwarzać łuki, iskry lub nagrzewać powierzchnie, co może prowadzić do eksplozji.

Niebezpieczne materiały, takie jak gazy, opary, pyły, płyny i włókna, występują w wielu zakładach przemysłowych. Utlenianie, spalanie i wybuch to reakcje egzotermiczne, wymagające jednocześnie paliwa, utleniacza oraz energii niezbędnej do zainicjowania zapłonu. Paliwem mogą być łatwopalne opary, płyny, gazy, pyły lub włókna, utleniaczem jest oczywiście tlen (O2), natomiast do zapłonu może posłużyć energia elektryczna lub cieplna. Wyeliminowanie jednego lub kilku z tych czynników mogłoby w znacznym stopniu zmniejszyć ryzyko wystąpienia wybuchu.

 Przestrzenie zagrożone wybuchem

Wielokrotnie słyszy się określenia, takie jak „Class 1, Div 1” („klasa 1, kategoria 1”) i inne podobne terminy. Co one oznaczają i dlaczego są takie ważne? Klasa dotyczy typów atmosfer wybuchowych. Div lub Division, czyli kategoria, oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia atmosfery wybuchowej.

Definicja: Przestrzeń, w której zależnie od warunków lokalnych i ruchowych (technologicznych) może wystąpić atmosfera wybuchowa – czyli mieszanina substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem w warunkach atmosferycznych, w której po zapaleniu proces spalania rozprzestrzenia się na całą, niespaloną jeszcze mieszaninę, to przestrzeń zagrożona wybuchem.

Poniżej przedstawiono klasyfikacje przestrzeni zagrożonych wybuchem według norm NFPA (National Fire Protection Association, czyli Krajowego Stowarzyszenia Przeciwpożarowego w USA):

  • Klasa I – gazy lub opary
  • Klasa II – pyły
  • Klasa III – włókna lub opiłki

 W Polsce są wyodrębnione 2 strefy zagrożenia:

1.Strefy atmosfer wybuchowych, powstających w wyniku mieszanin gazów, oparów i mgieł z powietrzem (zawiera strefę 0, 1, i 2).

2.Strefy atmosfer wybuchowych, powstających w wyniku mieszaniny obłoku palnego pyłu z powietrzem (zawiera strefy 20, 21 i 22).

Autor: Jack Smith, Plant Engineering