Premia produktywności w dobie cyfryzacji – sytuacja w Polsce

Wartość cyfryzacji – wymiary i perspektywy

Czwarta rewolucja przemysłowa – Industry 4.0 – wciąż przybiera na sile. Industry 4.0 obejmuje cały wachlarz zjawisk, takich jak cyfryzacja procesów, Internet rzeczy, instalacja czujników, czy zdolność do szybkiej poprawy rentowności produkcji poprzez analizę wydajności w czasie rzeczywistym. Obecnie dostępna nowa generacja zautomatyzowanych, cyfrowych technologii umożliwia przedsiębiorstwom produkcyjnym na całym świecie poprawę ogólnej wydajności i skrócenie czasu wprowadzania produktu na rynek. Jest to możliwe poprzez wirtualizację rozwoju produktów i procesów oraz zwiększoną produktywność. Zdalne monitorowanie i konserwacja zapobiegawcza wpływają na wydłużenie okresu eksploatacji zakładów produkcyjnych i wyposażenia, a przystosowanie się do indywidualnych potrzeb klienta na masową skalę (gdzie spersonalizowane produkty oferowane są przy zachowaniu rentowności kojarzonej wcześniej z produkcją masową) pozwala na zwiększenie konkurencyjności.[i]

Industry 4.0 to istotna szansa dla przemysłu produkcyjnego. Dzięki temu można oferować klientom większy wybór produktów i lepszą jakość w połączeniu z bardziej konkurencyjnymi cenami. Dyrektorom finansowym w przedsiębiorstwach produkcyjnych zależy jednak głównie na zobaczeniu wymiernych finansowych korzyści, jakie niesie ze sobą cyfryzacja.

„Decydując się na zcyfryzowaną technologię, chcieliśmy nabyć innowacyjne i nowoczesne rozwiązania, które wpłynęłyby na wzrost produkcji. Obecnie obserwujemy dynamiczny rozwój naszej firmy, ponieważ proces produkcji jest o wiele szybszy.” Producent sprzętu laboratoryjnego (Polska)

Szacowanie finansowej wartości cyfryzacji – Premia produktywności generowana w procesie cyfryzacji

Niektóre z wartości związanych z cyfryzacją (takie jak przewaga konkurencyjna wynikająca z większej dynamiki realizacji zadań produkcyjnych czy zdolność przystosowania się do indywidualnych potrzeb klienta na masową skalę) są trudne do przełożenia na konkretną kwotę. Wyjątkiem jest zwiększona produktywność przedsiębiorstw, gdzie zdolność do wytwarzania takiej samej ilości produktów przy zmniejszonych kosztach lub większej ilości produktów przy takich samych kosztach przekłada się na wymierny i pozytywny efekt w postaci zmniejszenia kosztów (a co za tym idzie- zwiększenia zysków).

Kwoty, jakie mogą zostać uwolnione dzięki zwiększonej produktywności zostały nazwane Premią produktywności generowaną w procesie cyfryzacji. Ponad 60 międzynarodowych firm doradztwa biznesowego, przedsiębiorstw przemysłowych oraz przedstawicieli świata nauki zostało poproszonych o oszacowanie (w formie procentu od rocznych przychodów) typowych finansowych korzyści uzyskiwanych dzięki zwiększonej produktywności wynikającej z cyfryzacji w Industry 4.0. Uzyskane wartości procentowe zostały następnie zestawione ze znanymi danymi statystycznymi dotyczącymi obrotów branży, aby wyliczyć szacunkowe wartości w Tabelach 1 i 2 poniżej:

Tabela 1
Tabela 2

„Nasze plany projektowe (obecnie mamy już dowody na to, że realizowane są z wyprzedzeniem) przewidują trzykrotny zwrot z inwestycji cyfryzacyjnych. Inwestycje te rozpoczęły się w 2014 roku, a ich ukończenie przewidywane jest na rok 2020. Wtedy ta dodatkowa wydajność będzie każdego roku widoczna bezpośrednio w wynikach finansowych.” Transport (Polska) 

Finansowanie Premii produktywności generowanej w procesie  cyfryzacji

Aby zainwestować w zcyfryzowane technologie, umożliwiające uzyskanie  Premii produktywności generowanej w pocesie cyfryzacji, konieczne jest zastosowanie szeregu inteligentnych, specjalistycznych i dopasowanych do potrzeb klienta rozwiązań finansowych – tzw. „finansowanie Industry 4.0”.

Obecnie stworzono takie metody finansowania, które pozwalają organizacjom wykorzystać część lub całość spodziewanej Premii produktywności generowanej w procesie cyfryzacji w celu sfinansowania cyfrowej technologii i sprzętu, umożliwiają uzyskanie  tej premii.  Mówiąc krótko, te metody finansowania mają na celu zharmonizowanie płatności za technologię nowej generacji ze spodziewanymi korzyściami wynikającymi z jej , a co na tym idzie, osiągnięcie celu, jakim jest  Premia produktywności generowana w procesie  cyfryzacji. 

Rozwiązania finansowe dla Industry 4.0 najczęściej oferowane są przez specjalistycznych dostawców, posiadających szeroką wiedzę nie tylko w zakresie cyfrowych technologii, ale i praktycznego ich wdrażania. To z kolei umożliwia umożliwia uzyskanie  Premii produktywności generowanej w procesie z cyfryzacji oraz innych korzyści.

Finansowanie typu „płatność za dostęp / korzystanie ze sprzętu i technologii”

Stworzone, by umożliwić nabycie systemu, technologii lub urządzenia, finansowanie to jest zazwyczaj pewną formą leasingu finansowego lub operacyjnego, wynajmu lub kupna na raty. Dostawcy finansowania,  dysponując  szeroką wiedzą na temat procesów produkcyjnych, zaproponują taki okres i warunki finansowania, które umożliwią zharmonizowanie spłat ze spodziewanymi korzyściami uzyskanymi dzięki zastosowaniu nowej technologii. Ten typ finansowania często pokryje również powiązane koszty posiadania, takie jak konserwacja, poprzez „łączone” płatności miesięczne. By umożliwić łatwiejsze podejmowanie bieżących decyzji zakupowych, dostawca finansowania często będzie zawierał pewien rodzaj umowy „ramowej” z przedsiębiorstwem produkcyjnym, usprawniającej proces uzgadniania przyszłego finansowania.

„Sytuacja na rynku zmienia się bardzo szybko… nie mamy czasu, by czekać na kredyty na sfinansowanie naszych inwestycji cyfryzacyjnych. By wykorzystać tę szansę, musimy działać szybko. Dlatego dla naszego przedsiębiorstwa korzystne są alternatywne metody finansowania.” Przetwórstwo szkła (Polska)

Modernizowanie i aktualizacja technologii

W cyfrowym świecie innowacje technologiczne i okresy modernizacyjne ulegają skróceniu.[ii] Rozwiązania w zakresie finansowania sprzętu i technologii mogą oferować możliwość modernizacji podczas okresu finansowania, co chroni przed ryzykiem zestarzenia się technologii.

„Alternatywne metody finansowania są dla nas bardzo ważne, ponieważ umożliwiają nam zakup nowego, zcyfryzowanego sprzętu i technologii. Wciąż się rozwijamy i inwestujemy w naszą firmę, więc korzystanie z takich możliwości bez konieczności zamrażania cennego kapitału obrotowego jest przez nas wyraźnie odczuwalne.” Tworzywa sztuczne (Polska)

Finansowanie oprogramowania

Chociaż przejście do świata Industry 4.0 rzadko polega wyłącznie na inwestycjach w oprogramowanie, większość nowych rozwiązań technologicznych opiera się zarówno na sprzęcie jak i na oprogramowaniu. Wyspecjalizowani dostawcy finansowania doskonałe zdają sobie z tego sprawę i są w stanie wyjść naprzeciw takiemu zapotrzebowaniu klientów.

Płatność za wyniki (pay-for-outcomes)

W coraz większej liczbie przypadków umów finansowych płatności ustalane są na podstawie spodziewanych korzyści biznesowych lub „wyników”, które są możliwe dzięki stosowaniu nowych technologii.[iii] Oszczędności lub korzyści finansowe płynące z dostępu do technologii stają się w efekcie częścią comiesięcznych płatności, co w dłuższym okresie czasu neutralizuje koszty tej technologii dla przedsiębiorstwa produkcyjnego.

Finansowanie transformacji

Zdając sobie sprawę z wyzwań transformacyjnych istniejących w cyfryzowanym środowisku produkcyjnym, dostawcy finansowania oferują rozwiązania, które przesuwają płatność w czasie za nowy system do momentu, gdy jest on całkowicie funkcjonalny. W ten sposób przedsiębiorstwa produkcyjne unikają konieczności płacenia za nowy system, podczas gdy stary wciąż jeszcze działa.

Finansowanie zabezpieczone aktywami

Finansowanie zabezpieczone aktywami pozwala przedsiębiorstwu produkcyjnemu uzyskać dostęp do środków finansowych, które mogą być zamrożone w aktywach nabywanych za pomocą kapitału obrotowego. Zabezpieczony kredyt odnawialny zapewnia płynność finansową potrzebną, by sprostać codziennym potrzebom.

Refinansowanie / dokapitalizowanie

Dostawcy finansowania oferują pożyczki terminowe i odnawialne instrumenty kredytowe, dzięki czemu przedsiębiorstwa produkcyjne mogą regulować swoje struktury kapitałowe. Umożliwia to poprawę zdolności obsługi zadłużenia i dokonywanie wypłat dla akcjonariuszy, jak też ułatwia zmiany w strukturze własności, obniżając ogólny koszt kapitału. Wraz z procesami cyfryzacji, przedsiębiorstwa produkcyjne mogą „wyrosnąć” ze swoich oryginalnych struktur kapitałowych, a to może oznaczać potrzebę refinansowania zadłużenia na bardziej konkurencyjnych warunkach.

Finansowanie przejęć / wzrostu

Wzrost przedsiębiorstwa poprzez przejęcia czasami ma bardzo mocne biznesowe uzasadnienie – czy to w przypadku przejmowania podupadających konkurentów, czy strategicznego wejścia w nowe regiony geograficzne czy rynki.  W takich sytuacjach przedsiębiorstwa produkcyjne mogą korzystać z usług dostawców finansowania oferujących dostosowane do indywidualnych potrzeb, korporacyjne instrumenty pożyczkowe i odnawialne kredyty – do codziennego, korporacyjnego użytku i strategicznego wzrostu. Czasami przybierają one formę pożyczek konsorcjalnych.

Źródło: Siemens


[i] Patrz, np.: McKinsey, Industry 4.0, 2015; Strategy&, Industry 4.0 2014; McKinsey, Manufacturing’s Next Act, 2015; Pricewaterhousecoopers, Industry 4.0, 2014; Control Engineering Asia, The dawn of the new industrial era with the Smart Factory, Jan 2017;ABB, The New Age of Industrial Production, 2016; Assembly Magazine, Industry 4.0, 2016; Accenture, IIoT – A Game Changer, 2015; Roland Berger, Industry 4.0 2016; VDMA/McKinsey, The Future of German Mechanical Engineering, 2014; Oliver Wyman, Digital Industry, 2015; Manufacturing Technology Center, Industry 4.0, 2016

[ii] Według badań Siemens Financial Services opublikowanych w raporcie Investing in Success (2016), 67% respondentów z branży produkcyjnej zauważyło, że cykle wymiany/modernizacji technologicznej ulegają skracaniu

[iii] Niniejsze kwestie zostały omówione w raporcie badawczym Siemens Financial Services „Wyniki i szanse” opublikowanym w lutym 2017 r.