Pompy i hydraulika w przemyśle
-- czwartek, 12 luty 2009
Coraz większym zainteresowaniem cieszą się płyny, których bazą jest woda. Jako medium jest bezpieczna dla ludzi i środowiska naturalnego. Lepkość wody jest znacznie mniejsza od lepkości oleju i nie zależy też od temperatury. W efekcie opory przepływu przez instalację są dużo mniejsze co zwiększa sprawność całego układu o prawie 40% w stosunku do układów olejowych. Układy hydrauliczne wypełnione cieczą na bazie wody są bardziej sztywne, co jest związane z mniejszą o 50% ściśliwością wody w stosunku do oleju. Dodatkową zaletą wody jest odprowadzanie dwukrotnie większej ilości ciepła niż w przypadku oleju. Pozwala to na przykład nawet na rezygnację z chłodzenia cieczy. Niskie są też koszty utylizacji. Wady hydrauliki wodnej, czyli korozja i niedostateczne smarowanie elementów ruchomych, są obecnie eliminowane w nowych konstrukcjach łożysk w pompach i silnikach. Pojawia się tu element wyższych kosztów, ale warto obserwować również takie rozwiązania jako przyszłościowe.
W połowie przypadków użytkownicy systemów hydraulicznych biorą pod uwagę bezpieczeństwo związane z możliwością kontaktu z żywnością lub wymagania ochrony środowiska. Jeśli chodzi o korzystanie z tych samych produktów (marek) cieczy hydraulicznych, to widać przywiązanie do sprawdzonych rozwiązań: „działamy już wiele lat i mamy doświadczenia w zakresie używanych pomp, raczej trzymamy się sprawdzonych aplikacji/dostawców”. Niekiedy przywiązanie do dostawcy lub producenta wynika z polityki firmy. Czasem jest to uwarunkowane głównie spełnianiem wymaganych parametrów technicznych lub zmianą sprawdzonych rozwiązań na inne, o ile nie są znacząco droższe. Zachowawcza postawa jest słuszna, choć nowe produkty, które pojawiają się w ofercie producentów płynów do hydrauliki, są też warte sprawdzenia. Podstawowymi cechami użytkowymi cieczy hydraulicznych są właściwości przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe. Urządzenia hydrauliczne, a zwłaszcza pompy, są wykonane z dużą precyzją. Dodatki uszlachetniające nadają cieczy hydraulicznej odpowiednie właściwości przeciwzużyciowe. Mało znane produkty mogą nie chronić w wystarczający sposób pracujących elementów.
Jak podaje koncern Shell, skutki stosowania tanich, mało wydajnych olejów hydraulicznych to: korozja, zanieczyszczenie, gromadzenie się szlamu, zwiększone zużycie urządzeń, zablokowanie filtra, zawieszenie zaworu. Wydatki na olej stanowią niewielką część przeciętnego budżetu układu hydraulicznego, natomiast koszt naprawy lub wymiany przedwcześnie zużytych części może zwiększyć ponoszone nakłady.
Powszechnie uważa się, że nieodpowiednia czystość cieczy hydraulicznej jest przyczyną ponad 80% awarii układów hydraulicznych. Dlatego o jakość używanych cieczy warto zadbać. Czasem używa się porównania cieczy w układzie hydraulicznym do krwi krążącej w naczyniach krwionośnych.
Regeneracja płynów hydraulicznych nie jest wśród naszych respondentów popularna. Oczywistym jest, że sprawność układu hydraulicznego jest w wielu sytuacjach ważniejsza niż oszczędności wynikające z regeneracji. Zwłaszcza w mniejszych jednostkach nie opłaca się jej stosować, nawet jeśli jest możliwa.