Pasy i łańcuchy napędowe

-- niedziela, 25 maj 2014

Pasy i łańcuchy napędowe są nieodzownym elementem maszyn oraz urządzeń przemysłowych. Oferta w zakresie pasów i łańcuchów jest bardzo obszerna i obejmuje zarówno producentów krajowych, jak i zagranicznych. Właściwy wybór decyduje o trwałości i bezawaryjnej pracy maszyny, w której pracuje pas napędowy lub łańcuch.

W ramach wstępu warto przypomnieć, że pas napędowy stanowi rodzaj cięgna napędowego, które przeznaczone jest do przenoszenia napędu z koła pasowego napędzającego na koło pasowe napędzane przekładni pasowej. Spektrum zastosowania pasów napędowych jest bardzo szerokie. Elementy tego typu znajdują bowiem zastosowanie w fabrykach mebli i płyt drzewnych, cukrowniach, rafineriach, ciepłowniach, liniach produkcyjnych oraz w automatach, bankomatach i ploterach. Nie bez znaczenia pozostaje używanie pasów w systemach sterowania, pakowania i produkcji. Warto przy tym zwrócić uwagę na pasy napędowe pracujące w przemyśle szklarskim, ceramicznym, cementowym, gipsowym, oponiarskim i samochodowym, a także w motoryzacji, lotnictwie i w przemyśle kolejowym.

Z kolei łańcuch to cięgno składające się z określonej liczby podobnych ogniw złączonych tak, że tworzą całość, dzięki czemu zyskuje się znaczną zmienność kształtu. W budowie maszyn stosuje się trzy rodzaje łańcuchów – pierścieniowe (ogniwowe), drabinkowe (łańcuchy Galla) oraz łańcuchy płytkowe. Łańcuchy drabinkowe we wszystkich odmianach (sworzniowe, rolkowe lub tulejkowe) stosuje się przede wszystkim jako cięgna w przekładniach łańcuchowych. Łańcuchy płytkowe są używane przede wszystkim jako cięgna nośne w konstrukcjach wózków jezdniowych.

Łańcuch tulejkowy jest to łańcuch, w którym na sworzniu jest osadzona obrotowa tulejka hartowana. Płytki wewnętrzne są osadzone na wcisk na tulejce, a płytki zewnętrzne są również osadzone wciskowo na sworzniu. Łańcuchy te mogą pracować przy prędkościach do 15 m/s (zwykle do prędkości 8 m/s).

Warto wspomnieć, że łańcuchy płytkowe stanowią podstawową grupę łańcuchów napędowych. Ogniwa w łańcuchu tego typu bazują na cienkich płytkach stalowych, które są połączone przegubowo ze sworzniem. Z kolei łańcuch sworzniowy to łańcuch składający się z płytek wewnętrznych osadzonych luźno na czopach sworznia oraz płytek zewnętrznych osadzonych na wcisk. Prędkość tych łańcuchów jest ograniczona do około 0,5 m/s ze względu na szybkie zużywanie się przegubów. Tym sposobem łańcuchy sworzniowe są rzadko stosowane w maszynach.

Autor: Damian Żabicki