Zainstalowanie systemu odpylania przynosi wiele korzyści dla zakładu produkcyjnego, w tym zwiększoną efektywność produkcji oraz czystsze i bezpieczniejsze środowisko pracy. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę, by wdrożenie systemu było udane, a instalacje odpylania funkcjonowały możliwie najskuteczniej?
Po przedłożeniu zarządowi firmy budżetu i zatwierdzeniu kapitału na realizację projektu systemu odpylania należy rozważyć kilka kluczowych kwestii, aby zapewnić jego bezproblemową realizację. Przedstawiamy osiem wskazówek, które pomogą w tym zadaniu – zapewnią, że projekt spełni oczekiwania, sprzęt zostanie prawidłowo wybrany, a następnie dostarczony, zainstalowany i uruchomiony w wymaganym czasie.
1. Wymagania dotyczące projektu nie powinny się zmienić po przedłożeniu budżetu.
W wielu przypadkach budżet, który został przedłożony zarządowi firmy, w momencie rozpoczęcia jego realizacji nie odzwierciedla już aktualnych wymagań projektu. Zmiany zakresu projektu w trakcie jego realizacji, nawet małe, mogą bardzo poważnie wpłynąć na działanie systemu.
Przykładowo drobna zmiana w lokalizacji odpylacza może wymagać zmian w ułożeniu kanału odciągowego. Oznacza to, że należy sprawdzić obliczenia systemu kanałów, aby zagwarantować, że dobrane wentylatory będą nadal miały wystarczającą wydajność. Inne zmiany mogą obejmować zwiększenie lub zmniejszenie wydajności systemu odpylania na skutek zmian w układzie maszyn lub dodania nowych na hali produkcyjnej.
Obecnie w zakładach często dostosowuje się procesy technologiczne do zmian na rynkach, zmienia się surowce albo tempo produkcji. Każde z takich zdarzeń wpływa też na zmianę ilości pyłów, które muszą być zbierane i usuwane przez systemy odpylające. Dodatkowo kluczowe są tu analizy potencjalnych zagrożeń ze strony zbieranych w postaci pyłu materiałów.
Wiele z tych materiałów może wymagać przeanalizowania lokalizacji odsysaczy lub ewentualnych strategii ograniczania zagrożeń, a wykonanie takich analiz jest często łatwiejsze przed zamówieniem sprzętu do odpylania. Zbierane pyły mogą ponadto wymagać zainstalowania urządzeń do monitorowania procesu odpylania lub posiadania odpowiednich parametrów technicznych przez system odpylający. Zmiany te mogą ponadto wymagać dopasowania parametrów mediów podłączonych do systemu odpylania.
Nie ma znaczenia, że omawiane zmiany mogą z pozoru wydawać się błahe. Przed dokonaniem zamówienia należy zaprosić do fabryki dysponującego odpowiednią wiedzą przedstawiciela firmy będącej dostawcą sprzętu dla systemu odpylającego, aby ocenił na miejscu wymagania dotyczące projektu. Ekspert ten może pomóc w potwierdzeniu, że wybrany sprzęt do zbierania i usuwania pyłu spełnia obecne wymagania i zakres projektu. Jeżeli nie spełnia on aktualnych wymagań, dostawca sprzętu może pomóc w przeanalizowaniu różnych opcji i wybraniu właściwej dla zmienionych warunków.
2. Należy zadbać o ustalenie w zakładzie standardowych wymagań dotyczących sprzętu.
Standardowe komponenty systemu odpylania to urządzenia mechaniczne i elektromechaniczne, takie jak silniki, przekładnie, zawory obrotowe oraz podzespoły elektryczne i elektroniczne (układy rozruchu silników i sterowniki PLC). Jeżeli w firmie, na podstawie pozytywnych doświadczeń praktycznych, ustalono już standardowy zestaw komponentów takiego systemu, należy się upewnić, że taka informacja została przekazana dostawcy sprzętu do systemu odpylania.
Włączenie ustalonych przez firmę komponentów do nowego systemu odpylania ułatwia personelowi wykonywanie prac konserwacyjnych sprzętu oraz zwiększa ich zaufanie do całego systemu.
3. Trzeba rozważyć zaangażowanie w projekt innych firm – poza wykonawcą prac projektowych/instalacyjnych czy firmą inżynierską.
Biura projektowe czy firmy wykonujące prace instalacyjne lub inżynierskie czasami dostarczają plany rozmieszczenia elementów systemu w obiekcie bez brania pod uwagę kluczowych zasad inżynierskich i praktyk dotyczących organizacji systemów wentylacji w przemyśle. Jako przykład można tu podać, że wpływ wymagań dotyczących kanałów nawiewnych i wywiewnych na działanie sprzętu do odpylania jest dobrze rozumiany przez renomowanych dostawców odpylaczy, ale może nie być oczywisty dla firmy inżynierskiej realizującej projekt.
Aby zapewnić prawidłowe działanie systemu odpylania, należy zlecić dokładną analizę rysunków projektowych systemu wykonywanego w danej fabryce. Należy się z tym zwrócić do firmy inżynierskiej czy realizującej prace instalacyjne, mającej odpowiednią wiedzę i doświadczenie w realizacji tego typu systemów oraz doborze i dostawie odpylaczy. Dostawca odpylaczy, na podstawie swojego doświadczenia z systemami do zbierania i usuwania pyłu, powinien potrafić opracować zalecenia dotyczące dobrych praktyk z zakresu realizacji systemów wentylacji przemysłowej. Poza określeniem sposobu podłączenia odpylaczy do kanałów wentylacyjnych dobry dostawca powinien również zaoferować zalecenia odnośnie odpowiednich ustawień i konstrukcji kanałów czy okapów, co mogłoby poprawić ogólne działanie systemu. Wszystkie te typy zaleceń reprezentują zmiany, które są znacznie tańsze do wykonania na papierze niż fizycznie, już po zainstalowaniu systemu, podczas prób optymalizacji jego działania.
Nigdy nie należy zapominać, że dobre konstrukcje kanałów nawiewnych i wywiewnych poprawią długookresowe działanie filtrujące odpylaczy, przedłużając żywotność filtrów i redukując wymagania dotyczące ich konserwacji.
4 . Warto urządzić spotkanie organizacyjne i zapewnić, że będą w nim uczestniczyły wszystkie zainteresowane strony.
Aby sprawić, że wszystkie zainteresowane strony będą zaangażowane w projekt i będą rozumiały jego zakres, należy urządzić spotkanie organizacyjne typu kick-off (spotkanie inaugurujące, rozpoczynające prace nad projektem), na które trzeba zaprosić przedstawicieli wszystkich stron. Obecność na tym zebraniu przedstawicieli zarządu fabryki oraz personelu produkcyjnego i/lub utrzymania ruchu pozwala na opowiedzenie przez każdego z nich o swoich obawach związanych z zamętem, jaki może wprowadzić instalacja nowego systemu w ich zakładzie i z którym będą musieli sobie radzić. Dzięki temu będzie można odpowiednio zorganizować prace wdrożeniowe oraz rozwiać ich ewentualne wątpliwości i w ten sposób zredukować lub wyeliminować przestoje.
Przedstawiciele firmy inżynierskiej nadzorującej projekt oraz zewnętrznych wykonawców i dostawców sprzętu powinni także uczestniczyć w tym spotkaniu organizacyjnym, aby zapewnić efektywną komunikację pomiędzy stronami podczas realizacji projektu.
5. Jeżeli sprzęt jest wykonany lub skonfigurowany na zamówienie, należy zlecić wykonanie wstępnych prac montażowych jego producentowi.
Jeżeli projekt systemu odpylania zawiera specjalny sprzęt produkowany na zamówienie, to należy podczas składania zamówienia zlecić producentowi także wykonanie wstępnych prac montażowych. Dokonany przez producenta wstępny montaż sprzętu w fabryce może wyeliminować wiele problemów montażowych na miejscu i umożliwić sprawniejszą realizację prac instalacyjnych. Niektórych problemów związanych z montażem można uniknąć, jeśli współpracuje się z producentami, a nie zleca wykonania prac podwykonawcom.
6. Przedstawiciele producentów sprzętu powinni być obecni w zakładzie podczas prac instalacyjnych.
Należy się upewnić, że będą obecni przedstawiciele każdego z producentów sprzętu w fabryce podczas montażu oraz instalowania ich wyrobów. Na przykład wykwalifikowany przedstawiciel producenta odpylaczy może szybko rozwiać wątpliwości pracowników wykonujących prace, objaśniając im rysunki lub instrukcje montażowe, albo być konsultantem dla personelu fabryki przy szczegółowych interpretacjach dokumentacji, takich jak identyfikacja części dla prawidłowej lokalizacji. Ekspert ten może także odpowiedzieć na pytania dotyczące uproszczenia instalacji i zasugerować odpowiednie procedury lub działania w tym zakresie.
7. Należy rozważyć zamówienie części zamiennych do wykorzystania w trakcie prac instalacyjnych.
Większość wykonawców bardzo starannie instaluje systemy odpylania, jednak nie eliminuje to ryzyka uszkodzenia komponentów na skutek uderzenia, rozprucia czy rozdarcia w trakcie wykonywania prac. Niektóre z tych komponentów można naprawić na miejscu, jednak inne mogą wymagać wymiany na nowe, a takie części, jak klapy przeciwwybuchowe czy filtry, bywają akurat niedostępne.
Pozycje standardowe są zwykle dostępne i mogą być szybko dostarczone na miejsce, jednak pozycje specjalistyczne wymagają niekiedy długiego czasu oczekiwania na dostawę. Z tego powodu najlepiej zamawiać takie części zamienne z góry, aby zmniejszyć ryzyko opóźnień w realizacji projektu.
8. Trzeba się upewnić, że dostawcy sprzętu oferują zarówno pomoc w jego uruchomieniu, jak i szkolenia dla personelu obsługującego.
Po zainstalowaniu wszystkich podzespołów mechanicznych i elektrycznych systemu odpylania, gdy wykonawcy znajdują się już na końcowych etapach testowania lub uruchamiania sprzętu, należy także zaplanować przybycie eksperta z firmy będącej producentem odpylacza w celu udzielenia przez niego pomocy w dodatkowym uruchomieniu i odbiorze technicznym. Obecność takiego eksperta na miejscu zapewnia, że proces uruchomienia odpylacza obejmie pomoc przy rozwiązywaniu problemów.
Gdy system już działa, eksperci mogą dokonać jego inspekcji, zmierzyć wartości przepływów powietrza i zweryfikować ciśnienie statyczne, często dostrajając system, aby zapewnić zachowanie zakładanych w projekcie parametrów przepływu powietrza. Mogą oni także sprawdzić ogólne działanie systemu filtrującego oraz, po upewnieniu się, że odpylacz działa poprawnie, zaoferować szkolenie dla personelu fabryki z obsługi i konserwacji urządzenia.
* * *
Systemy odpylania wymagają ich ścisłej integracji z procesami produkcyjnymi i często modyfikacji sprzętu produkcyjnego, zmian w poprowadzeniu przewodów/kabli elektrycznych i sprężonego powietrza oraz instalacji nowego, drogiego sprzętu. Możliwość opóźnień i wyzwań ze strony projektów nawet średniej wielkości może być nadzwyczaj duża, jednak planowanie proaktywne może pomóc w ich zmniejszeniu lub wyeliminowaniu. Inwestycje firmy w początkowym stadium projektu pomagają w osiągnięciu sukcesu w jego realizacji.
Autor: John Staskowicz jest regionalnym inżynierem sprzedaży w firmie Donaldson Torit.
Tekst pochodzi z nr 2/2017 magazynu „Inżynieria i Utrzymanie Ruchu”. Jeśli Cię zainteresował, ZAREJESTRUJ SIĘ w naszym serwisie, a uzyskasz dostęp do darmowej prenumeraty w formie drukowanej i/lub elektronicznej.
